Автомат үндсэн хууль

Номын дуу сонсохын хэрээр бидний амьдарч байгаа нийгмийн баялагийг хуваах бодлогыг тодорхойлж, ардчилалын нэрээр олж авсан эрх мэдлийг төвлөрүүлж буй бүлэг нь хүн, нэг үгээр бидний төгс хэмээн хүлээж авдаг утгатай үл нийцэх биетүүд. Өөрийн гэх сэтгэлгээс ангижирч үл чадах хүн төрөлт сүгнүүд засгийн эрхийг барьж байгаа нөхцөлд үндсэн хууль ч шуналыг нь хазаарлаж үл чадна. Миний бодлуудыг хөврүүлсэн сэдэл энэ болой.

Балчир гэмээр гэнэн сэтгэхүйн дүнд, квант тооцоолол хийгээд квант сүлжээ шунал нь үл гүйцэгдэх хүн төрөлхтөний найдвар байж болох юм. Тооцооллын хурд хүний тархины хурдыг давах тэр мөчид бид одоо бидэнд байгаа ойлголтоор "хууль" сэтгэлгээг хиймэлээр үүсгэн тооцоолуураа сэтгэдэг болгосны үндсэн дээр түүнд өөрийн үндсэн хуулиа цээжлүүлэн, цэнэг бүрт нь үндсэн хуулийн зүйл заалтыг шингээх юм. Гагцхүү тооцоолох системийн загварыг хийж байгаа хүн төгс гээч ухагдахуунд дөхөж очсон сэтгэлгээтэй нэгэн байх учиртай. Ингэж чадаад үүнийгээ квант сүлжээгээр холбочиход чагнуур, хутгууруудад санаа зоволтгүй сая нэг үндсэн хуулийн цэц маань бүрэлдэнэ. Уг хиймэл оюун маань биднээс хавьгүй илүү төвшинд сэтгэж, би-гээс салж чадаагүй хэврэг сэтгэлгээт бидний дээр орон зайгаас үл хамааран ажлаа хийсээр байх юм. Хууль санаачлагчидын гаргасан хууль хиймэл сэтгэлгээнд зааж өгсөн "хүн төрөлхтөний эрх ашиг"-т үйл нийцэх бол шууд цавчигдах маягаар утгагүй мэт боловч, хүн төрөлхтөний оюуны шинэ эрин эхлэх болов уу гэж санана.

Сургуулийн хотхон дундуур гэрийн зүг алхаж яваад төсөөлсөн хийсвэр ертөнцийнхөө зах зухаас хуваалцахыг хичээлээ.

Хөгийн жижиг

Өнөөдөр өдөржин хамаг юмаа хаагаад өрөөнөөсөө нэг ч гарсангүй. Зүгээр л юу ч бодохгүй, унтаад л босож суугаад л дахиж унтаад л, бодоод л сайхан амарч авлаа. Тэгээд бодоод байсан хүн гээч нэг бодлын бужигнан өнгөрөх шуурганы тоос төдий үл үзэгдэм жижиг атал, нөгөө бодлын сэтгэлийн чанараар хорвоог бүтээх агуу бурхан ч юм шиг.

Хааяадаа байрны урдхан талд теннисны талбай руу харан байрласан хэдэн модон сандлууд байдаг юм. Ганцаараа сууж байгаад нөгөө хорвоо ертөнц нь ч арай юу юм, гэхдээ л Сөүл хотыг бол алган дээрээ тавиад харж байгаа юм шиг л харна шүү дээ. Нүдээ хоромхон анихад орчлон ертөнц энэ муу гавал дотор минь бүтнээрээ багтаад, би өөрөө ертөнц ч юм шиг тийм л орон зайд тэнэнэ. Тэгээд л бодит байдлаар харвал тэртээ харагдах үүлс жижигхээн мэт харагдавч, онгоцонд суугаад нисч байгаад газардахынхаа өмнө хөлгүй харагдах хөвөн цагаан үүлс рүү шумбан ороход үүлсийн ямар агуу томыг мэдэрдэг юм. Дээхнэ үед бид нарыг үнэхээр жижиг гэж бодож байгаад, гэхдээ ч бодит байдал дээр хажуудаа байгаа номыг шугамдаад, нарыг бас сантиметрлээд харвал нар яалт ч үгүй жижиг харагдана даа. Хүн гээч утга чанарыг ухаж байдаг амьтад шиг болтой байнга л үнэн чанар гээчийг хайж явна. Тэгсээр бөхтөрүүд алхаж сураад хэдэн мянган жилийн дараа тэр нар гээч нь ямар агуу том, бидний амьдарч буй гараг ертөнц урд уулын оройгоор хязгаарлагдахгүй, хүн гээч насан туршдаа чадлаараа алхаад ч туулж барахгүйг ойлгоцгоож эхэлсэн. Гэхдээ л саран дээр очино гэдгийг балчир хүүхдийн мөрөөдөл гэж үздэг байсан бол хэдэн арван жилийн өмнө үнэн худал нь одоо болтол маргаантай ч Армстронг мөрөө гаргаж, хэдхэн хоногийн өмнө Ангараг гараг дээр хүн төрөлхтөн өөрсдийн бүтээсэн төмөр биетээ газардуулчихаад, гэрлийн хурдаар хэдэн минут явж очдог газрыг судлаад явж байна.

Бид өөрсдийгөө жижиг гээд байсан бол яст мэлхийний нуруун дээр амьдардагтаа итгээд л байж байх байсан биз. Гэхдээ үе үеийн хүмүүс гэнэн балчир гэмээр сэтгэлийн тэмүүлэлдээ хөтлөгдөн бүтэшгүй гээчийн өөдөөс зүтгэж эхэлсэн. Ганц хоёр өдөр биш, хэдэн жил хэдэн үеэрээ тэмцэж байж хорвоо ертөнцийн түүхэнд аниргүй тоос мэт замхран алга болох хувь заяатай ч зуун зуунаар дурсагдах түүх, сэтгэлгээг бүтээж ирлээ. Цаашдаа ч үл замхарна. Гагцхүү хүний хүсэл даанч их юм гэдэг шиг, сайнтай саартай нь ч байна. Хэдий тийм боловч хүний уг мөн чанар нь эхийн ангир уургийг хүртэн ертөнцийн амтыг мэдэрдэг тэр балчир хүн хэвээр.

Хөгийн жижиг гэдэг бодит байдалдаа итгээд суух уу, сэтгэлийн гүнд орших тэмүүлэлдээ хөтлөгдөн дээр дээр үсрэн үсрэн, дэгдэн явсаар хоосоноос үүссэн шигээ хоосон руу замхрах уу гэдэг гагцхүү хувь хүний үнэт зүйл, сэтгэлгээ хаана байгаагаас шалтгаалах бизээ.

Тоолох дуртай хүмүүс

Бид өөрсдөө уусчихсөн болохоор төдий л анзаардаггүй шиг байгаа юм. Бид тооны боолууд. Хэдэн настай, хэддүгээр анги, хэр мөнгөтэй бүгд л тоогоор ярьж өөрсдийгөө ухаантай гэж сэтгэдэг бид тоогоор л бүхнийг хэмжинэ. Сэтгэлгээний чадлыг тоогоор хэмжинэ, хайрын илэрхийлэл мөнгөөр хэмжигдэнэ, бүр амьдарсан хугацааг чулуун дээр сийлсэн тоогоор хэмжинэ. Ертөнцөд тоо гээч эдээр хэмждэггүй нэг ч юм алга, бид ч өөрсдөө хэтэрхий дасал болчихож. Магадгүй хүний тархины чадамж одоогийнхоос хоёр дахин илүү байсан бол тоо бидэнд хэрэг байхгүй байсан биз. Бүгдийг хүний торгон мэдрэмжээр уншаад хийчихнэ. Гэхдээ муулаад байхаар эд ч биш л дээ. Тоон технологийн ачаар би энэ хэрэгт хэрэггүй санаагаа бичээд сууж байна. Юмыг тоолж багцалж эхэлснээр бид хөгжилд хүрэх замдаа орсон. Даанч тэр хэрээр юм бүгдийг хуруугаа гозойлгон, сүүлдээ дийлэхээ байгаад цахим төхөөрөмжөөр тоолж эхэлсэн. Учир нь бидэнд амар байдаг. Найзуудаа бид хэтэрхий тоочин болоод байгаа юм биш үү?

Нөхрийн өр

Одоо л хүмүүсийн өмнө гарчихаад янзан бүрийн юм яриад явдаг болохоос би бага байхын бүрэг хүүхэд байлаа. Дунд сургууль төгстөлөө хүний өөдөөс эгцэлж хараад ярих гэхээр өвдөг салганадаг байсан юмдаг. Бага сургуулийн ангидаа анх ороод төгсөх хүртэлх дурсамж маань ахлах сургуульд сурж байсан дурсамжнаас хүчтэй байдаг учир нь юунд оршихыг үл таана.

Уржигдар өдөржин далайн эргийн хотоор тэнэж байгаад дараа өдөр нь эрт ажилтай байсан тул шөнийн автобусаар Сөүл хотыг зүглэсэн юм. Нойргүй хоносон дээрээ өдөржин гэлдэрсэн бие өөрийн эрхгүй мэдээгүй болж би зүүдний ертөнцөд тэнэж явлаа. Нэг мэдэхэд автобус зорьсон зогсоолдоо бараг хүрчихсэн байсан ба утсаа гаргаж цаг харчихаад мэйлээ шалгалаа. Харанхуй шөнөөр бол намайг дурьдсан жиргээ фэйсбүүкийн хуудсанд надад хандсан сэтгэгдэл эсвэл, зурвас л байна гэхээс өөр ямар ч имэйл ирэхсэн билээ. Тэгтэл багш руу цуг очино очино гэсээр тохироо нь бүрдээгүй манай бага ангийн даргаас зурвас иржээ. Цагийг нь харахнээ намайг автобусанд суугаад ертөнцөө тасарч байх тэр л зуур цочирдом мэдээтэй зурвас ирсэн ба бага ангийн маань найз биднийгээ орхиод амгалангийн оронд залрахаар явчихаж ээ. Одоо ч нэг л итгэж өгөхгүй байна даа. Хамгийн сүүлд гурав дөрвөн жилийн өмнө таарсан, тухайн үедээ надтай уулзаж байгаагаа ч мэдэхгүй, түүнээс хойш ч төдий л харьцаатай байгаагүй юм. Надад найз гээд хэлж чадахаар хүмүүс их цөөхөн байдаг хүн. Тэр нөхөр маань хичнээн урт хугацаанд уулзалдаагүй, намайг байдаг гэдгийг ч мартсан байсан байж магадгүй боловч найз маань байлаа. Бага сургуульд байхад надад яаж зоригтой байхыг зааж байлаа. Өвөл сургуулийн хойд хэсэгт байрны өмнө хөлдсөн газар мөсөн дээр гулгахгүй айн зогсоход айдсаа даван дийлэх талаар ахынхаа сургаалийг надад хэлээд найз баймаар байвал зоригтой байхыг сануулж байсныг бүдэг бадаг санаж байна. Тэрний дараахан ангиараа багшийгаа даган тоглолт үзчихээд буцаж ирснийхээ дараа найз болох гэж хэдэн цаг мөсөн дээр гулгаж байгаад, одоо би чиний найз мөн үү гэхэд толгойгоо дохиж билээ. Тэгэхэд намайг алга болчихож гээд манай гэрийхэн бөөн эрэл сурал болчихсон би ч амаа ангайсан амьтан л гэртээ орж байв. Тэрнээс хойш хөдөлгөөн муутай намайг хэн ч дээрлэхсэн найз маань хамгаалдаг байлаа. Өөрөө жаахан аймхай ч нөхдийхөө төлөө бол том ангийхантай ч гар зөрүүлэхээс буцахгүй тийм л сайн эр байв. Урвах жамтай ертөнцийн мөнх бусыг сануулах гэсэн мэт чи яваад өглөө найзаа. Дараа төрөлд нь найз нь нөхрийн өрөө төлнөө.


...Аз жаргалыг би, хүний сэтгэлийн галаар төсөөлдөг болохоор
Алтан нар гэрлээ бидэнд ав адилхан хайрладаг болохоор
Амьд явахыг би бусдад хайраа түгээхийн нэр гэж бодном.
Аз жаргалыг би бусдаас хайр хүлээхийн нэр гэж ойлгоном!

Хөндий нутгийн жаал

Араг харагдах гэрт бус
Амаржих тасгийн орон дээр мэндэлсэн
Хөх тэнгэрийг тооноор бус
Хананы дундах цонхоор л харж өссөөн.

Дээд тэнгэрийн дор талын сайн эр болох хувь
Дөрвөн их уулсын хөндийд төрсөн жаалд олдоогүй ч
Алтан дэлхийн зүрхэнд оршин Монгол улсыг
Ашид өргөж явах үүргийг атган төржээ

Морин дэл дээр сэлгүүцэн өсөөгүй
Моторт тэрэг сүнгэнэх хороололд дунд бойжсон ч
Налгар цагт талаар хэсэж
Намрын хатуу орсон айраг сөгнөх дуртай

Эсгий бүрсэн монгол гэрийн амгалан
Энгүй дээд заяат нүүдэлчин олны сайхан
Энэ ертөнцөд ганцхан бидний тал нутгийн увидас
Эгэл миний цусанд гүйж ясанд буй

Далайтай ярьсан яриа

-Амар байна уу?
-Ер бусын тайван байгааг минь харж л байгаа биз
-Таньтай их удаан уулзсангүй шүү
-Уулзах гэхээсээ харах гэсэн нь зөв байхаа
-Тийм дээ
-Юу болоод байдгаараа урвайчихаав
-Эр хүүгийн зорьсон хэрэг бүтэлтэй болоогүй л явна
-Юу зориод яваа юм дээ?
-Үүргээ гүйцэтгэж явна
-Хүмүүс та нар бүгд л үүрэг гэх юм
-Юу гэсэн үг билээ?
-Чиний сая хэлсэн үг ээ
-Та ч их олон зүйлийн гэрч байхдаа
-Надад дурсамж гээч байхгүй ээ
-Аа та чинь хүмүүн бидэн шиг тархигүй шүү дээ
-Тархитай гээд дурсамжтай байна гэсэн үг биш шүүдээ
-Нээрээ тархи ч үсрээд л зуун жил дурсамжаа тээх биз
-Тэрэндээ асуудал байхгүй ээ
-Тэгээд юундаа байгаа билээ, бид мөнх бус гэдэгт байна уу?
-Чи миний хэлэхийг ойлгохгүй байхаа
-Бид мөнх бус гэдэг та нарын бодит гэдэг ухагдахуунаар л хязгаарлагдана
-Аа тэгэхээр сүнслэг оршихуйг яриад байна уу?
-Дөхөж л байна
-Сүнсэндээ дурсамжаа хадгална гэсэн үг үү?
-Чи бид хоёр өнөөдөр ойлголцохгүй нь бололтой
-Байзаарай
-Би бодитоороо байж л байна шүү дээ
-Тиймээ цэлийсэн том зах хязгаар нь үл харагдан хэдэн сая жил байсан биз
-Том жижиг, оршсоноороо яривал чи бид хоёрт ялгараад байх юм байхгүй
-Тэр арай бишээ
-Хэдэн тэрбум жилийн өмнө чи бидэн хоёр цуг нэгэн үед л үүссэн дээ
-Тэрийг ч мэдэх л юм байна.
-Үүслээрээ яривал адилхан биз?
-Гэхдээ бид сэтгэж, ярьж, бүтээж хөгжиж байна, та байснаараа байж л байна
-Яръя гэвэл ингээд чи бид хоёр шиг хэн ч ярьж чадаад л байх шиг
-Тийм л дээ гэхдээ бид гүүр барьж, онгоц хийж таны дээгүүр зугаалж байна
-Цааш нь
-Нэг ёсондоо бид нэгэнтээ таниас илүү болчихож
-Ингэчихээд сэтгэж байна гээд байгаа юм шүү
-Цунамиг ч бид барахгүй л дээ
-Түрүүн би нэг хэмжээ ярьсан байхаа?
-Жижиг том ялгаагүй гээд үү?
-Тийм, танай төрсөн нутагт чамайг угаасан ус, намайг бүрдүүлж буй ус, чиний биеийг бүрдүүлж буй ус бүгдээрээ л ижил настай байхад гадна хэлбэрээр нь дүгнэх гэдэг мэдэхгүй...
-За ойлголоо
-Ертөнцөд юмс яаж хөдөлдөгийг сэхээрс эхэлчихээд л бүхнийг мэдэх мэт аашлах
-Гэхдээ би хүсвэл усыг ч алга болгож чадна шүү дээ
-Усыг алга болгоно гэдэг ус төрөгч, хүчилтөрөгчөөр л задлах хэрэг биш юм даа
-Тийм л юм шиг байна
-Чи одоо л үг сонсоод эхэлж байх шиг
-Хичээж байна. Далай үнэхээр сүрлэг хийгээд нууцлагдмал юм
-Тэрийгээ өөрөөсөө л хай.
-Сүрийг үг үү?
-Нөгөөдөхтэй нь цуг
-Би өөрсдийн мэддэг гэх бодит хэмжээний хувьд харьцуулаад үзээч
-Дахиад л хэмжээ. Энэ ертөнц гээчид хэмжээ, хэлбэр, насжилт огт хийсвэр зүйлс
-За тэрийг хийсвэр гэвэл ганц миний ч гэлээ ой тойнд байгаа дурсамжуудад усны талаар, хүний талаар, хүүхэд хэрхэн бүтддэг талаар шал өөр ойлголт байна.
-Тэгсэн чи өчигдөр байгаагүй бол яана?
-Өнөөдөр байна гэдэг өчигдөр байсан болоод л
-Дахин хэлэхэд дурсамж ч гэсэн үзэгдлийн чанарт эргэлдэх хоосон хамхуул
-Тэгээд юу байгаад, юу жинхэнэ юм?
-Огторгуй
-Өө сансар
-Сансар ч биш чи бид бүгд
-За та бид хоёр хангалттай гүн ухаанжлаа
-Хангалттай ч биш л байх
-Би янжуураа зуух минь
-Наадах чинь л чи байна
-Энэ бид хоёр адилхан гэхээр...
-Мөн чанар
-Адилхан хоёр юм бие биеэ сороод утгагүй юм
-Утгаа олооч дээ тэгвэл
-За би ойлголоо
-Зунаас уулзацгаая

Conversation with Mr.Shaggy

-Mr.Shaggy you there?
I was expecting you to come, you may come in
-Really?
-Yes, but I needed time to get you in
-So, I guess now its show time
-Yeah for you
-I thought you are in
-I am
-Then lets get my party on
-Well,..
-What's wrong with you?
-Umm, how long are you going to have fun
-Until sunrises
-Hmm, sun has just set
-I guess that means I am staying longer, what is the wrong with you
-Just a bit tired
-Come on, good old times
-Yeah, good but old times
-There is seriously something wrong with you
-No, just a bit tired to have fun with you mate
-You are not
-What do you mean?
-I mean, you just think you are tired
-Well that's true for we are just a piece of thoughts
-...
-...
-Listen, this is more that you can imagine
-More?
-Get out of your town with me
-I am cool, I have everything here
-No, come with me
-I think you need to leave now, alone!
-Man, listen, there is a universe you can't imagine how big it is
-I don't need to do that
-I don't want you to do something
-Would you please explain?
-You have the explanation
-Seems like timing was not right to get you in
-There isn't any right or opposite of it
-Would you please just leave
-No, the one needs to leave is not me
-Then who
-Who else can you see?
-...
-Now you are getting it, come on lets move on, we are late
-Late for what?
-Sorry, I meant we need to hurry
-Hurry?
-Okay we just need to move
-Where? I thought we were going to have fun like we used to
-I didn't say anything about the fun you are going to have
-Did you mean we?
-We, you, not a big difference
-Wait, I don't want to be alone
-You are not
-But you just said something like I am the only one going to have fun
-Mate, listen just move on. Also you don't need to imagine
-What the hell are you talking about?
-I've been saying that you are going to have fun
-...
 Okay I am moving
-That sounds good
-Will you be there?
-Not sure, if you let me in, I will
-Lets see