Wednesday, April 20, 2011

Зурагдсан хуурцаг

Яаж байгаад зурчихсанаа үл санах
Ялтаст хуурцаг эргэж байна
Аялгуу хөглөсөн чимээ бус
Яг л нэг хэмнэл эргээд байх шиг

Зурагдсан ангалаас гарах
Тэр яршигт дуутай ихэрлэн
Зурагдсан сэтгэлээс үл гарах
Энэ хөлдсөн бодол байх шиг

Цаг хугацааны ангалд унасан мэт
Миний сэтгэл
Зурааснаасаа үл давах тэр хуурцаг хоёр
Нэг агаар амьсгалдаг болтой

Tuesday, April 12, 2011

Түүх

Монгол уламжлал тэр үү бүр багаас л үлгэр сонсож өсөөд, арай том болохын хамтаар хүрээлэн буй "томчуул" түүх ярьж, толгой бол өнгөрсөн цагийн үнэн, давсалсан, туйлширсан янзан бүрийн мэдээллээр бөмбөгдүүлсэн гэхэд болно. Бага байхад бол энд тэнд явж байгаад сонссон, хичээл дээр сурсан, хичээл дээр үзсэн гээд сонссон болгондоо л бараг итгэж явсан шиг байгаа юм. Тэгээд сүүлд нөгөө мэдээллүүд дээрээ тулгуурлаж мөрийцөөд багагүй тооны амттан алдсан даа.

Одоо ингээд арай ухаан орчихоод дүгнээд үзсэн, төрсний гэрчилгээн дээр байдаг өөрийнхөө төрсөн он сар өдөртөө ч итгэхгүй хэмжээнд очитлоо няхуур ханддаг болчихсон байх шиг. Яг үнэндээ бол төрөх эмнэлэгт л намайг тэгээд биччихсэн болохоос яг тухайн үеийн ой дурсамж лав надад байдаггүй юм. Байсан ч ой дурсамж нь байгаа юмыг өөрчилж болоод байгаа жишээ хэд хэд байна. Тэр тусмаа улс төрийн шинж чанартай дурсамж өөрчлөх аргууд бүр цагаандаа гарчихсан байдаг бололтой. Өнөөдөр "Христийн шашин ба орчин үеийн ойлголт" гэх сонгож авсан хичээл дээр сууж байсан профессор тэгж ярьж байна, хүний мөн чанар бол ерөнхийдөө "амьд" үлдэх. Анх энэ хичээлийг сонгочихоод, за нөгөө шашин яриад явчихгүй байлгүй гэж найдаж байсны дагуу багшын хувьд өөрөө сүмийн номлогч хүн ч гэлээ хичээлийн хувьд судлаач хүний хувиар Есүс Христ гэж чухам түүхийн хуудаснаа ямар хүн байсан талаар заадаг.

Амьд үлдэх арга сүвэгчилж байгаа дээр нь нэмээд эрх мэдэл, хөрөнгө гэсэн хоёр том хүчин зүйл нэмэгдчихвэл одоогийн энэ Ливи, Иемэн, Сири гэх мэт улсуудад болоод байгаа асуудал хамгийн наад захийн жишээ гэж байна. Гэхдээ ерөнхийдөө бол Кадафи ч гэдэг юм уу, Мубарак  эсвэл бид нарт хамгийн ойрхон жишээ болоод байгаа хүмүүсийн хувьд хувь хүний муугаасаа бус ерөнхийдөө дарж чадаагүй хүний мөн чанар нь тэр бололтой юм.

Бид нарын хэрэглэдэг цаг тооны бичиг(хуанли)ийн хувьд дундад зууны үед Ромоос жилийн жилд гаргадаг байсан ба "дээр" байгаа нөхдүүд өөрсдөө суудалдаа удаан суухын тулд "автор"уудад нь эд баялаг өгч тэрхүү "дээд суудал" дээр байх хугацаагаа чадахаар сунгаж байсан байгаа юм.
Сүүлийн үед бүр багаасаа хойш л үндэсний чөлөөлөгч баатар болох Д.Сүхбаатар жанжины талаар бол янзан бүрийн яриа гараад эхэлж байна. Зарим нь бүр нээрээ тийм бол яах вэ ч гэмээр. Гэхдээ л тухайн үед юу ч болж байсан, үр дүнд нь өнөөдөр Монгол улс тусгаар тогтносон улс байж л байна. Түүхийн хуудаснаа тодорч гараагүй ч шивнээстэй үйл явдал хичнээн байдгийг хэн ч мэдэхгүй. Зарим нөхдийн хувьд өнгөрснийг өөрчилөх ирээдүйг өөрчилөхөөс амархан байх шиг байгаад байгаа юм.

Өнгөрсөнд хөтлөгдөж бус, тэртэй тэргүй очиж байгаа ирээдүйдээ хөтлөгдөж амьдарч гэмээнэ хүн болоход жаахан ч гэсэн ойртох шинжтэй.

Saturday, April 9, 2011

My Magic woman (list)

Нөхөр Х.Д.Анарболд бол нээх тийм гийгүүлчихсэн амьтан биш л дээ. Тэгснээ өнөөдөр Анушчиктай скайпаар чалчих гэж оролдож суухдаа нэг хаяг аваад ороод үзсэн Индра гээд дам мэдээллээр бол ном аймар их уншдаг нэгэн хүн өөрийнхөө мөрөөдлийн залуугийн болзолыг зурайлгачихаж. Сонирхоод харсан чинь би 15 аас 11 ийг нь хангах шив. Тэгснээ гэнэт өөрийнхөө мөрөөдлийн эмэгтэйн, шинж чанаруудыг сийрүүлэхээр шийдлээ.

  1. Хүйс нь эм бөгөөд эрэгтэй хүн сонирхдог(эмэгтэй "бас" сонирхдог бол ...)
  2. Төрсөн өдөр
    -Туулай эсвэл гахай
    -Нум, Матар, Хумхын
    эдгээрт тохирж байвал логикийн хувьд их сайн
  3. Архи, тамхи гэгдэх зүйлийг болж өгвөл хэрэглэдэггүй
  4. Өндрийн хувьд хамаа байхгүй ч, жингийн хувьд "аймар" гэсэн үг орохгүй байх
  5. Хацар нь хонхойдог бол юутай эгдүү хүрэм
  6. Шашин хамаарахгүй ч философитой
  7. Чөлөөт сэтгэлгээтэй(зураач, нийтлэлч, архитектур, дуучин гэх мэт)
  8. Ном уншдаг. Гэхдээ донтой гэсэн үг биш
  9. Мэдээ уншаад амархан итгэдэггүй
  10. Хөөрхөн аашлах дуртай
  11. Чих нь их хөөрхөн хэлбэртэй
  12. Сүмийн номлогч шиг хүнийг сонсдог. Нэг ёсондоо намайг сонсоод ойлгоно гэсэн үг
  13. Намайг хачин болтол цохих, тулааны урлагтай
  14. Мартамхай бус
  15. Өөрийн гэсэн аягатай
  16. Алтангадас од шиг. Өөрөөр хэлбэл байсанд байрандаа л гэсэн үг.
Эд бол миний мөрөөдлийн бүсгүйн шинж чанар буй за.

Friday, April 8, 2011

Хаяад орхин явах

Солонгосын нэгэн хувраг багшын бичсэн номны ард байдаг үгийг чадан ядан орчууллаа.


버리고 비우는 일은 결코 소극적인 삶이 아니다.
Хаян хоослох гэдэг ямар ч байсан идэвхигүй амьдрал биш.
그것은 지혜로운 삶의 선택이다.
Тэр бол гэгээрсэн амьдралын зам юм.
버리고 비우지 않고서는 새것이 들어설 수 없다.
Хаяж хоослохгүйгээр шинэ зүйл орж ирэхгүй.
일상의 소용돌이애서 한 생각 돌이켜,
Өдөр тутмын амьдралын тойргоосоо гарч сэтгээд,
선뜻 버리고 떠나는 일은 새로운 삶의 출발로 이어진다.
эргэлзээгүйгээр хаяад орхин явах нь шинэ амьдралын гараа болно.
미련없이 자신을 떨치고
Хүлээсгүйгээр өөрийгөө угз мултлаад
때가 되면 푸르게 잎을 틔우는 나무를 보라.
Цаг нь болохоор ногоороод навч нь дэлгэрч буй модыг хар.
찌들고 퇴색해가는 삶에서 뛰쳐나오려면
Зовлондоо нөхцсөн харанхуй амьдралаасаа тасарч гарахын тулд
그런 결단과 용기가 있어야 한다.
Тийм л шийдвэр хийгээд зориг байх хэрэгтэй

Wednesday, April 6, 2011

Бүлэглэл

Хүн төрөлтөн ертөнцөд ганцаараа ирээд ганцаараа буцдаг ч, нийгмийн харилцаанд "ганц дайчин" амжилт олж байсан нь түүхийн бүхий л цаг хугацаанд оршин тогтнож байгаагүй. Ганц хүн бүх юмыг хийхэд, оюуны болоод материаллаг хүчин чадал мөхөсдөх учир, эрх ашгаараа бүлэг болж нэг зүйлийн төлөө тэмцдэг байсан шиг санагдаад байгаа юм. Тэр дундаа хамгийн том бүлэг улс төрийн нам шиг байгаа юм. Монгол олон намын тогтолцоонд шилжээд 20 жилийг аль хэдийнэ ардаа орхичихож. Энэ хооронд эдийн засаг, эрх мэдлийн төлөөх бүлэглэлүүд нийлж, бутарч, салж янз бүр болсоор өдийг хүрчээ.

Цаг хугацаа явахын хэрээр эдийн засаг томорч, дээр нь хэд хэдэн "стратегийн ач холбогдолтой" гэх уурхайнуудаа ашиглалтанд оруулах гэж байгаа болохоор, цаад талдаа 5 жилийн дараа гэхэд урьд яаж ч шавхаад "шилэн форд"ны үнэ гаргадаг байсан газраас асар их хэмжээний эдийн засгийн хүчийг олж авах боломжтой нь илт тодорхой болоод эхэлж байгаа юм. Эдийн засгийн асар их "потенциал" гэдэг эсрэгээрээ эрх мэдлийн суурь болж өгдөг нь илэрхий. Уг нь ардчилал үүсэхэд, үсрээд "чоно шиг" сэтгэдэг байсан хүмүүс зэрлэг капитализмаа дагаад зэрлэг харах болсон. Анхны улс төрийн аллага 1998 онд гарч байсан. Одоо цаашид байдал нилээд эвгүйрэх магадлал байна.

Энэ хүртэл эрх мэдэл, эдийн засгийн хүчтэй болсон хэсэг хүмүүсийн хувьд цаашдаа улс төрийн бүлэглэл шаардлагыг нь хангахгүй болох шинжтэй. Тиймээс далдуур ажилладаг механизм болох гэмт хэргийн бүлэглэлийн гүйцэтгэх "засаглал" системийн хувьд нарийн болж улам хүчээ авах биз. Аль эсвэл та биднийг мэдээгүй байхад аль хэдийнэ функциональ болчихсон ч байж магад. Ирээдүй гэрэлтэй байна гэдэгт итгэлтэй байгаа, гэхдээ зөв системээр явахгүй бол улс төрийн намууд шиг телевизээр байлдахгүй нь тодорхой.