Monday, September 30, 2013

Кунфу Панда

Кунфу Пандагийн сурч авдаг Inner Peace, Монгол хэлэнд хөрвүүлбээс "Дотоод амгалан" гээч саяхан миний дотор ч байсан мэт санагдах. Тоог нь алдсан олон бодлууд толгойд хөврөлдөөд эвтэйхэн бичих нь бүү хэл, амнаас үг унахаа байлаа. Ширүүхэн үг сонсоход л сэтгэлд цог бус түймэр асаж, санаа зовох төдийд л толгой гашлихгүй ээдэрдэг болчихож. Говийн ноён хутагтын "Цаасан Шувуу" шүлэгийг мөр гүйлгэн харж суухнээ бусдын дүр сэтгэлд буудаг байсан бол, нийгмийг хүний давчуу ухаантай хамт бичсэн уг шүлгийн мөр бүрээс миний нэр сонсогдоод байх шиг. Би хэзээ ийм болов гэдэг асуултыг өөртөө шидэвч асуулт нь чихний хэнгэрэг мөргөх чимээ үл гарах.

Залуусын гэдэс гарах нь арчаагүйн шинж гэж хардаг байсан миний урд жижигхэн погдойсон юм харагдах болоод удлаа. Эрэгтэйчүүдийн 00-д зогсож байхнээ бариад онилж байгаа зүйл маань бүтэн харагдаад байгааг бодоход гэдэс сүртэй сунаагүй мэт боловч ингээд орхивол, гэдсээ өмгөөлдөг ажилтай болох вий.

Энэ мэтээр арчаагүй шинжнүүд илэрч байгаа ч, зарим нэг сурч дуусдаггүй философийн ухааны доктор буюу PhD нөхдийн хажууд улс, дэлхийн хөгжилд хувь нэмрээ оруулаад явж ч байх. Савалгаан дунд өөрийгөө олох гэж түүртэж явахдаа кунфу пандаг санан энэ бичлэгийг тэрлэлээ. Харахнээ зарим хүмүүс өөрсдийгөө савалж буйг ч үл анзааран явсны үр дүнд өөрийгөө хаанаас ирсэн хэн болох хэрэг зориг юунд вэ гэдгээ газарт нулимаад шороотой хольж дэвсэлж харагдах. Бусдыг шүүмжлэх ч яахав, би болоод энэ бичлэгийг уншиж суугаа та өөрийгөө нэг анзаараарай. Хэдэн арван мянган сайн, муу дүрд хувилдаг хүний нийгэмд урсгалаа дагаад алсын бодолгүй, алсын бодолтой нь урдаа юу байгааг үл харан хөвж явах бий вий.

Дэвших цагт доошоо харж, Доголох цагт холыг хар нөхдөө.

Monday, September 23, 2013

Орчиндоо дасах

Сүүлийн үед унших хэмжээ язгуурт функцээр уруудаж эхэлсний уршгаар бичих ч юм олдохоо байж, хэл ам ч хэзээний л ярьдаг байсан юмаа нуршдаг болж. Бүр залхуу болоод бичихээс ч залхдаг болсон атал хэрэгт хэрэггүй зүйл фэйсбүүкийн чатаар бичихээс зүдрэхгүй буй нь уруудахын дохио болоод байх шиг байна.

Хүн хүчирхэг болж, байгалийн үзэгдэлээс бууруулаад өөрсдийн бүтээсэн зүйлсийг төгс эзэмдэх төгсгөл үгүй хүсэл шуналаасаа шалтгаалан шинээр элдэв зүйлийг сэдэн суудаг гэж сая уншиж байсан ном дээр гарлаа. Үнэхээр Бил Гэйтс хэлсэн эсэхийг нь мэдэхгүй ч, "Би залхуу хүнийг ажилд авна. Учир нь тэд залхуурахын тулд шинийг сэддэг.." гэх утгатай үгийг л тойруулаад ярьчихсан нэг бүлэг байв. Интернэт, мэдээллийн технологийн хөгжил нь үнэхээр амьдрах арга барилыг хялбарчилж буйн нөгөө талдаа дурсамж мэдлэг дээр дулдуйдан сэтгэдэг хүний тархийг үнэхээр чадалгүй эрхтэн болгон буй болтой. Хувь хүний үзэл бодол гээч устан үгүй болж мэдээллийн хэрэгслүүдээс эхлүүлээд болсон болоогүй фэйсбүүкийн статус тархины судлаар гүйгээд эхэлж.

Интернэт анх үүсэхдээ сүлжээнд буй компьютерт олгогддог IP хаягаар холбогдохоор хийсэн байсан бол домэйн нэр гарч ирснээс хандалт хялбар болж, индексжүүлсэн хайлтын систем гарч ирснээр сүлжээний булан тохой бүрийг нэгжих боломжтой болсон. Гүүглийг хайлтын алгоритм сайжрахын хэрээр бидний юу хайж байгаа, нийт юу хайх гэж буйг урьдчилан таах болсон. Жилийн 365 хоног утсанд дүүжлэгдэж, интернэтээр ихэнх ажлаа хийдэг болсон энэ үеийн хүмүүн бид мэдээллийн цуглуулга болсноос өөрцгүй. Нэг өдөр гүүгл байхгүй болох нь гэрийн халуун ус тасрахаас ч илүү гачигдал үүсгэж байгаа нь бодит байдал.

Энэ нөхцөл байдалд хэт дасаад ирэхээр хүн мэдээлэл цуглуулаад л, цуглуулаад л, нэмж цуглуулсаар гадагшаа илэрхийлэх нь илт багасаад ирж байна. Социалист тогтолцооны үед энэ интернэт үүссэн бол байдал яаж эргэх байсныг ямар ч уран зөгнөөч товариш тааж чадахгүй байх. Ганц энэ интернэт гэлтгүй, халуун ус, автомашин, дулаан хувцас гээд бидний сэтгэхгүйд заавал байх ёстой гэсэн элдэв хэрэглээнүүд биднийг нэг л өдөр, амьтны хүрээлэнгийн зөөлөн маханд дассан арслан зэрлэг байгальд ан хийхтэй ижил нөхцөл байдал рүү түлхэх вий.